‘Steen-papier-schaar’ is niet nodig tijdens sportief experiment zonder scheidsrechter

Bron: www.knvb.nl

Maar liefst drie cameraploegen van nationale tv-zenders stonden langs het veld van vierdeklasser SV Brandevoort uit Helmond. En dat voor een oefenwedstrijd tegen stadsgenoot SV de Braak uit de vijfde klasse. Maar dit was niet zomaar een oefenpotje. De wedstrijd werd gespeeld zonder scheidsrechter, om aandacht te vragen voor meer sportiviteit en respect op en langs de velden. Dagenlang werd er over gepraat, in Helmond en ver daarbuiten. “We wilden mensen iets meegeven om over na te denken en te praten. Dat is gelukt’’, zegt Harry Elzendoorn, voorzitter van SV Brandevoort.

De wedstrijd was een initiatief van Sportief Helmond, de samenwerkingsorganisatie van Helmondse sportverenigingen die zich inzet voor een fijn, sportief en veilig sportklimaat in de gemeente. “We willen dat mensen zich normaal gaan gedragen. Deze wedstrijd was een ludieke manier om daar aandacht aan te besteden. Als spelers het in het veld zelf moeten oplossen, zijn ze veel sportiever”, zegt Ad van Ham namens Helmond Sportief.

In het veld viel 90 minuten lang geen onvertogen woord. Vooraf hadden de teams afspraken gemaakt over praktische zaken. Zou leverden beide ploegen wel een grensrechter, omdat het voor spelers in het veld onmogelijk is om te zien of iemand buitenspel staat. De trainers hielden de tijd bij en bij wissels en overtredingen zouden de aanvoerders met elkaar overleggen. Patrick van Hout, trainer van SV De Braak: “Er waren een paar discussies, maar die werden snel opgelost. Vooraf hadden we de aanvoerders gevraagd wat ze zouden doen als ze er echt niet uit zouden komen. ‘Gewoon steen-papier-schaar’ was het antwoord. Maar dat was, op de ‘toss’ na,  niet nodig. Uiteindelijk weten spelers zelf echt wel of ze een overtreding hebben gemaakt of de bal als laatste hebben aangeraakt voor hij over de lijn ging.”

Buitenspel?

Een grappig moment was dat tijdens een aanval van De Braak de grensrechter van Brandevoort vlagde voor buitenspel. Geen van de spelers had dat echter door. Elzendoorn: “Daarna maakte een speler van ons een overtreding net buiten het strafschopgebied. De ploegen kwamen overeen om verder te gaan met een vrije trap voor De Braak. Als de scheidsrechter dat had besloten, zou er geheid over worden gezeurd: het was toch buitenspel? Maar nu was er geen probleem en werd er gewoon verder gevoetbald.”

Gewoon voetballen werd er zeker gedaan. Het viel de aanwezigen op dat er veel meer gespeeld werd dan in wedstrijden met scheidsrechters. “De effectieve speeltijd was veel langer. Er ging geen tijd op aan zeuren, discussies en tijdrekken’’, zegt Van Ham. Van Hout: “Spelers kregen aan het eind zelfs kramp omdat ze veel meer gelopen hadden dan ze gewend zijn.”

Respect voor elkaar

Tijdens en na de wedstrijd ging het over het spel in plaats van over randzaken. Mooie aanvallen werden besproken, in plaats van de vraag of een doelpunt nou wel of niet had moeten worden afgekeurd wegens buitenspel. “Er was veel respect voor elkaar. Ook in wedstrijden met scheidsrechter moet er meer respect zijn, voor elkaar én voor de scheidsrechter.”

Want in deze oefenwedstrijd mag de arbiter dan niet heel erg gemist zijn, als het straks wél ergens om gaat, is het toch wel prettig om een onafhankelijke leidsman of -vrouw te hebben die de beslissingen neemt. Daar waren alle spelers en stafleden het wel over eens. “Scheidsrechters zijn onmisbaar. Maar als we scheidsrechters willen houden voor het voetbal, dan zullen we met zijn allen ervoor moeten zorgen dat het voetbal voor iedereen leuk blijft. Anders is er straks niemand meer die wil fluiten”, zegt Elzendoorn.

Daar is Van Hout het mee eens. “Deze wedstrijd heeft ons en ook andere mensen die erbij waren aan het denken gezet. Dat was ook de bedoeling van dit experiment. Ik hoop dat hierdoor ook duidelijk is geworden dat er meer respect voor scheidsrechters moet komen.”

Spelregelkennis omhoog

Daarvoor moet de kennis van de spelregels omhoog, vinden Van Hout en Elzendoorn. “Spelers, maar ook toeschouwers, hebben soms geen idee van de spelregels’’, zegt Elzendoorn. Van Hout: “Daardoor ontstaan de meeste discussies. Ik ben zelf scheidsrechter geweest en heb dat ook meegemaakt.” Het Spelregelbewijs dat de KNVB een aantal jaar geleden heeft ingevoerd vindt hij een goed instrument. Elke speler moet in het in het jaar dat die 17 wordt het Spelregelbewijs halen. “Maar er zijn ook nog oudere spelers die het Spelregelbewijs nooit hebben hoeven halen. En er veranderen elk jaar wel een paar regels. Niet iedereen is daarvan op de hoogte. Een herhalingscursus gaat misschien wat ver, maar het zou goed zijn als verenigingen meer aandacht zouden besteden aan spelregelkennis. Dat voorkomt denk ik een hoop gezeur.”

De initiatiefnemers spreken van een geslaagd experiment. Wat hen betreft zijn oefenwedstrijden zonder scheidsrechter voor herhaling vatbaar. Niet alleen in Helmond, maar ook elders in het land. Van Ham: “We hebben niet de illusie dat één zo’n wedstrijd alles gaat veranderen. Maar het is een leuke manier om het belang van sportief gedrag aan te kaarten.” Van Hout: “Het was een mooie reclame voor het amateurvoetbal. Meestal komt het amateurvoetbal alleen in het nieuws bij incidenten. Maar nu was het positief en dat is heel mooi.”