Natuurgrasvelden verticuteren: tips & tricks

Bron: www.knvb.nl

Om goed te kunnen groeien, heeft gras zuurstof, water en voedingsstoffen nodig. Door het natuurgrasveld minimaal tweemaal per jaar te verticuteren zorg je ervoor dat de toplaag goed verlucht wordt en dat de voedingsstoffen goed in de bodem kunnen doordringen. We proberen je uit te leggen hoe je dit het beste kunt doen en welke periode van het jaar hiervoor het meest geschikt is.

Wat is verticuteren?

In ieder natuurgrasveld gaat zich naar verloop van tijd een viltlaag in de grasmat vormen.

Vilt in gras (in het Engels ’thatch’) is een niet geheel verteerde laag resten van afgestorven grasblad, wortels, algen en mos. Soms in combinatie met levende wortels en uitlopers van gras. Deze ophoping (vilt) kan de groei van gras belemmeren door water, lucht en voedingsstoffen tegen te houden. Het resulteert vaak in een dichte laag die de gezondheid van de grasmat  negatief kan beïnvloeden. Maaisel speelt bij viltvorming een relatief geringe rol. Afhankelijk van grassoorten en omstandigheden is vilt los en veerkrachtig tot vrij compact en vochtig. Een langdurig natte viltlaag kan zich ontwikkelen tot sponsvilt. Een viltlaag bevat nauwelijks zand.

Verticuteren houdt in dat je op mechanische wijze de oude viltlaag uit het gras gaat verwijderen. De grasmat raakt hierdoor goed doorlucht zodat het weer voedingsstoffen opneemt en kan gaan groeien. Een bijkomend voordeel is dat door het verticuteren de oppervlakkige wortels van onkruid worden doorgesneden, wat tegelijkertijd straatgras tegengaat.

Wanneer verticuteren?

Gras kent twee belangrijke groeiperiodes per jaar: april/mei en september/oktober. Je kunt het beste nét voor deze periodes verticuteren, omdat het gras zich dan goed kan herstellen. De beste periode is over het algemeen dan ook: april en begin september/oktober.

Hoe vaak verticuteren?

Afhankelijk van de conditie van het grasveld, minimaal één keer per jaar. Tweemaal per jaar of frequenter is soms nog beter (meten is weten). Het grasveld wordt op die manier voorbereid om te presteren op het gewenste niveau en op de winter (bij verticuteren in september/oktober). Zo wordt bijvoorbeeld het mos dat in de zomerperiode is aangegroeid of het dode organische materiaal wat zich heeft ontwikkeld weer netjes verwijderd. Je kunt er ook voor kiezen om het gras in de herfstperiode een tweede keer te verticuteren, maar wel iets minder intensief. Bijvoorbeeld eenmaal in de lengterichting.

Hoe moet je een grasveld verticuteren?

Een grasveld dat licht vervilt is, hoef je over het algemeen slechts eenmaal te verticuteren. Bij een sterk vervilt grasveld moet je het in twee stappen doen: een keer verticuteren in de lengte en bijvoorbeeld eenmaal in de breedte (of schuin). Door te verticuteren in twee richtingen haal je het meeste mos uit het grasveld en raakt de bodem goed verlucht. Na het verticuteren, kun je het afval verwijderen (soms kan dit in één gang). Je zult nog verbaasd zijn hoeveel organisch materiaal er tussen het gras uitkomt. Maak je geen zorgen over het uitzicht van de grasmat. Deze zal er na behandeling wat gehavend uitzien en kan kale plekken vertonen, maar dit is slechts tijdelijk. Zeker wanneer je het grasveld na het verticuteren gaat doorzaaien en bemesten, zie je alweer snel resultaat.

Hoe diep je moet verticuteren is afhankelijk van de mate van vervilting en de leeftijd van het grasveld. Over het algemeen geldt een snedediepte van circa vijf millimeter voor een redelijk verzorgd grasveld. Vervolgens kan je het grasveld nog eens verticuteren, maar dan in de andere richting. Kies dan voor een iets grotere diepte, bijvoorbeeld tien millimeter. In de handleiding van de verticuteermachine vind je altijd wel tabellen waaruit je de juiste diepte kunt afleiden. Zorg altijd voor scherpe messen.

Na het verticuteren: doorzaaien en bemesten

Mochten er kale plekken in het grasveld zijn ontstaan, dan kun je deze het beste direct inzaaien met een herstelgraszaad. Dat is een speciaal zaad dat snel ontkiemt en geschikt is voor het doorzaaien van het grasveld na verticteren. Je strooit het simpelweg op de kale plekken en harkt het lichtjes in. Je dient het grondoppervlak gedurende de eerste periode goed vochtig te houden. Doorzaaien doe je het beste bij een grondtemperatuur van minimaal tien graden Celsius. Bij lagere temperaturen zal het zaad niet of niet snel genoeg ontkiemen. Door het grasveld direct te bemesten na het verticuteren, bevorder je een vlot herstel en zie je na enkele weken al dat het grasveld weer netjes gaat dichtgroeien.

 Nog enkele praktische tips

• Een pas gelegd/ingezaaid grasveld mag niet geverticuteerd worden. Dit mag pas na een jaar. Het wortelgestel van het grasveld is na deze periode pas stevig genoeg en voldoende vertakt om het verticuteren te kunnen verdragen.
• Verticuteer altijd onder droge weersomstandigheden.
• Tijdens warme dagen in de zomerperiode wordt afgeraden te verticuteren. Zo ook in de winter, want dan groeit het gras niet meer.
• Mos groeit goed op plaatsen waar veel schaduw is. Staan er veel struiken en bomen rondom het veld, die zorgen voor schaduwplekken op het grasveld? Overweeg dan om wat takken weg te snoeien voor extra licht en ventilatie.