Jaap is goud voor z’n voetbalcluppie, ondanks beginnende dementie: ‘Ik kan wel eens wat geks zeggen’

Dat was 4,5 jaar geleden. Inmiddels is Jaap Venneman (64) uit Scharendijke vaste bezoeker van het Odensehuis in Zierikzee en Bouwhof in Nieuwerkerk, waar hij met lotgenoten de dag doorbrengt. ,,Dan ben ik tenminste van huis af. Hier kom ik mensen tegen die in hetzelfde schuitje zitten. Je kan spelletjes doen met elkaar, ik help met de voorbereiding van de lunch, dat soort dingen. Gewoon gezellig.”

Jaap is nu nog ‘redelijk goed’, zegt hij van zichzelf. Maar hij realiseert zich dat de ziekte doorwoekert. ,,Op Bouwhof zie ik wel eens mensen die helemaal van het padje zijn. En dan weet ik, zo wordt het bij mij ook.”

Hij vindt het niet moeilijk om op die manier zijn mogelijke toekomst voor ogen te zien. ,,Ik heb een langzame vorm van dementie, dus wie weet kan het nog heel lang duren voor ik zo ver ben.” In die zin put hij veel steun uit zijn dagelijkse bezoeken aan het Odensehuis en Bouwhof. ,,Je kunt het er met elkaar over hebben; hoe reageer jij hier op, hoe doe jij dat? Niet dat het daar de hele tijd over gaat hoor. Want dan word je gek. Maar je steekt er wel wat van op.”

In het Odensehuis werd dinsdag een publiciteitscampagne afgetrapt om meer bewustwording te creëren rondom mensen met (beginnende) dementie. De campagne richt zich vooral op het verenigingsleven. ,,Wat we hiermee willen bereiken, is dat mensen met dementie zich niet terugtrekken uit hun club, omdat ze niet meer mee kunnen komen. Of omdat hun clubgenoten niet weten hoe ze daar mee om moeten gaan. Dat gaat mij aan het hart”, zegt coördinator Pauline Klerkx van het Odensehuis. ,,Er is veel werk aan de winkel.”

De campagne bestaat uit informatiezuilen met folders, die in alle dorpshuizen op Schouwen-Duiveland komen te staan, en een online-filmpje. Daarin wordt uitgelegd wat je als organisatie kan doen om leden of vrijwilligers binnenboord te houden, zodra er sprake is van beginnende dementie. Het spits wordt afgebeten door voetbalvereniging SKNWK en burgemeester Jack van der Hoek. De bedoeling is dat zo veel mogelijk andere verenigingen zich eveneens bereid verklaren mee te doen aan een dementievriendelijk Schouwen-Duiveland. ,,Ik kom hen graag filmen”, zegt Roland van IJsseldijk van Iszo Visueel.

Gewezen wordt op de eerste signalen van beginnende dementie. Zoals afspraken vergeten of steeds dezelfde vragen stellen, de weg niet meer kunnen vinden, verandering in gedrag, vaker niet meer op woorden kunnen komen of verkeerde woorden gebruiken of moeite hebben met dagelijks handelingen.

Pauline: ,,Een simpele handleiding van een pizza bijvoorbeeld. Je leest dat die 20 minuten op 180 graden in de oven moet, maar dat krijg je niet vertaald in een handeling. Of je koopt iedere dag een zak chips en thuis zie je dat je daar nog genoeg van had. Dus prop je die maar bij de rest, achter in de kast.”

Zo begon het ook met Jaap. Hij begreep niet altijd even goed meer wat hij las. Zelf merkt hij vooral dat zijn kortetermijngeheugen hem in de steek laat. ,,Van 10, 20 jaar geleden weet ik alles nog zo op te noemen. Maar als je me vraagt wat ik gisteren heb gegeten, moet ik daar heel hard over nadenken. Uiteindelijk kom ik er dan ook wel weer op”, zegt hij triomfantelijk.

Jaap is als vrijwilliger goud voor zijn voetbalcluppie op Scharendijke. Hij heeft uitgelegd wat hem mankeert. ,,Ik heb de jongens gezegd dat ze me gewoon moeten blijven behandelen zoals altijd. En dat ik wel eens iets geks kan zeggen. Maar dan weten ze waar dat aan ligt.”