Bron: www.knvb.nl
Het geboortemaandeffect speelt een grote rol in het samenstellen van jeugdteams. Het effect zorgt ervoor dat vooral de jongere spelers in een lichting zich niet optimaal kunnen ontwikkelen. Wat kun je als vereniging doen tegen het geboortemaandeffect?
Wat is het geboortemaandeffect?
Het geboortemaandeffect is het effect van de geboortemaand van jeugdvoetballers op de keuzes die gemaakt worden om tot een teamindeling te komen. Selectieteams hebben naar verhouding (veel) meer spelers die zijn geboren in het eerste en tweede kwartaal.
Hoewel het geboortemaandeffect al jaren een bekend fenomeen is en zowel binnen jeugdopleidingen in het amateurvoetbal, het betaald voetbal als de nationale jeugdteams voorkomt, blijkt het in de praktijk moeilijk te voorkomen. Dat is hartstikke zonde, zowel voor clubs als spelers. Want kinderen uit de tweede helft van het jaar worden in de jonge leeftijdscategorieën minder vaak geselecteerd, terwijl ze misschien op termijn betere voetballers kunnen worden dan (grotere) kinderen uit de eerste maanden van het jaar.
GEBOORTEMAANDEFFECTLees hier meer over het geboortemaandeffect
Wat kun je doen om het geboortemaandeffect te verkleinen?
Uit onderzoek blijkt dat het bewust zijn van de geboortemaand van spelers leidt tot een ander selectie-resultaat. Trainers, scouts en andere betrokkenen gaan het verschil in leeftijd meewegen in het vergelijken van jeugdvoetballers, waardoor leeftijdsverschillen (onbewust) een minder negatieve impact hebben in de keuzes die gemaakt worden.
Manieren om betrokkenen in de praktijk te herinneren aan de geboortemaand tijdens het selecteren van spelers:
- Rugnummers die de oplopende leeftijd aangeven
Geef de jongste speler in het team het shirt met het laagste rugnummer en laat de rugnummers oplopen met de geboortedatum van de spelers. Zo kunnen de leeftijden ten opzichte van elkaar duidelijk gemaakt worden.
- Rugnummers die de geboortemaand aangeven
Als elke speler van het team het rugnummer van zijn/haar geboortemaand heeft (1 voor januari – 12 voor december), is in één oogopslag duidelijk in welke maand een speler geboren is. Nadeel van deze methode: het is een uitdaging om voor ieder team na elke (her)indeling voldoende shirts met de juiste nummers te hebben. - Rugnummers die corresponderen met het geboortekwartaal
Voorbeeld: alle spelers geboren in januari/februari/maart krijgen nummer 1 en iedereen geboren in oktober/november/december krijgt nummer 4. Er zullen dus meerdere spelers zijn met hetzelfde rugnummer. Wil je dat niet, dan kunnen oplopende rugnummers worden gekoppeld aan een geboortekwartaal. Bijvoorbeeld: kwartaal 1: rugnummers 1 t/m 3, kwartaal 2: rugnummers 4 t/m 7, kwartaal 3: rugnummers 8 t/m 11 en kwartaal 4: rugnummers 12 t/m 14.
- Spelerslijsten waarop de geboortemaand uitdrukkelijk vermeld is
Hoewel deze optie wellicht een iets minder positief effect heeft, is het ook mogelijk dat de scout en/of andere betrokkenen een spelerslijst hebben waarop de geboortemaanden van de spelers in de volgorde van jong naar oud staan. Daarmee zijn niet de spelers, hun voetbalkwaliteiten en hun geboortemaand in één oogopslag in beeld, maar ook op deze manier kunnen de leeftijd van de speler en de beoordeling van de speler met elkaar gecombineerd worden. - Scoutings-/beoordelingsformulieren waarop de geboortemaand uitdrukkelijk vermeld moet worden
Ondanks dat deze optie opgesplitst is in twee momenten (het beoordelen en het later verwerken daarvan), kan ook deze mogelijkheid positief bijdragen aan het vergelijken van spelers. - Scoutingsrapportages/beoordelingsformulieren (in het spelersvolgsysteem) waarop de geboortemaand uitdrukkelijk vermeld moeten worden
Ook het achteraf verwerken van een scoutingsmoment in (bijvoorbeeld)
een digitaal spelersvolgsysteem waarin de geboortemaand nadrukkelijk ingevuld moet worden, kan de scout helpen de beoordeling af te stemmen op het verschil in leeftijd van spelers. - Combinaties van bovenstaande
Door te kiezen voor combinaties van bovenstaande opties kan het gewenste effect daarvan versterkt worden.