Bron: www.knvb.nl
De scheiding tussen ‘selectie’ en ‘niet-selectie’ leidt er veelal toe dat selectieteams niet alleen vaker, maar ook onder begeleiding van een gediplomeerde trainer en onder betere voorwaarden mogen trainen. Tegelijkertijd is het onmogelijk om het toekomstige niveau van jeugdspelers te voorspellen. Waarom maken we dan toch al zo vroeg een onderscheid tussen de op dat moment mogelijk ‘betere’ spelers, terwijl we hier veel andere kinderen mee tekort doen? Om dit te voorkomen, startte de KNVB ruim twee seizoenen geleden met het project ‘Gelijke Kansen Jeugdvoetbal’. In het kader van dit project begon met ingang van het seizoen 2021/’22 een vervolgpilot: de invoering van Kleurenteams bij een aantal JO7- en JO8-teams. Alexandria ’66 uit Rotterdam nam deel.
Het idee van Kleurenteams is dat de nummers om teams mee aan te duiden, worden vervangen door willekeurige kleuren. Bij verenigingen die geen onderscheid maken tussen verschillende jeugdteams, krijg je dan bijvoorbeeld JO8-blauw, JO8-rood en JO8-geel, in plaats van JO8-1, JO8-2 en JO8-3. De hiërarchie verdwijnt hierdoor direct. Na de eerste positieve indrukken beraadt de KNVB zich nu over het vervolg.
KNVB START PILOT MET KLEURENTEAMS
Circuittrainingen
Al voordat Alexandria ’66 besloot deel te nemen aan de pilot met Kleurenteams, maakte de vereniging zich sterk voor gelijke kansen voor haar jeugdspelers. Angelos Kerasavopoulos, inmiddels al 33 jaar betrokken bij Alexandria ’66, tegenwoordig speler van het tweede elftal en als Bestuurslid Voetbalzaken verantwoordelijk voor de voetbaltechnische afdeling van de vereniging, vertelt: “We vinden het belangrijk dat iedereen een vergelijkbare training krijgt en dat je als jeugdspeler dus niet gebonden bent aan één trainer. Tussen trainers kan namelijk veel niveauverschil zitten. De een is opgeleid en steekt er veel tijd in, de ander is een enthousiaste vrijwilliger die na werk nog snel een training komt geven en daardoor noodgedwongen minder goed is voorbereid. Daarom zetten we veel in op circuittrainingen, waarbij de kinderen bij de diverse voetbalvormen verschillende trainers zien. Op zaterdag hebben ze wel een vaste coach.”
Daarnaast koos Alexandria ’66 er bij de circuittrainingen voor om de kinderen niet alleen met hun eigen team langs de verschillende voetbalvormen te laten gaan. “We wisselen vaak de samenstellingen van de groepen, waardoor je niet telkens met alleen je eigen team door een circuit heengaat. We hebben één grote trainingsgroep die we telkens willekeurig opsplitsen. Daardoor kennen alle kinderen elkaar en maken ze veel makkelijker contact. Het enthousiasme en de energie spat er bij hen echt vanaf en op de langere termijn is dat spelplezier goed voor hun ontwikkeling als voetballer. Ook de onderlinge samenwerking tussen trainers en de positieve verenigingssfeer die door de wisselende groepen ontstaan, zijn heel leuk om te zien.”
Ontwikkelproces
Met de Kleurenteams is Alexandria ’66 nu nog een stapje verdergegaan in de gelijke kansen die het aan jeugdspelers biedt. De reden voor deelname aan de pilot was eenvoudig: de vereniging wil af van de hiërarchie die het nummeren van teams met zich meebrengt. “Die indeling doet wat met kinderen (zie ook dit artikel: https://www.knvb.nl/nieuws/assist-trainers/assist-trainers/55303/de-onvoorziene-gevolgen-van-te-vroeg-selecteren). Ze gaan soms naar een andere club omdat ze daar in de JO8-1 terechtkunnen, terwijl die op een lager niveau spelen dan onze JO8-2. Het gaat ze puur om dat cijfertje.” En zo werkt het niet alleen bij de kinderen: wanneer een team op een hoger niveau gaat spelen, gaan ook sommige volwassenen die een team begeleiden zich anders gedragen. “Dan gaan ze tijdens een wedstrijd wisselen om te winnen, maar dat is volgens ons niet de juiste manier. Het ontwikkelproces van de jeugdspelers is iets waar wij continu op hameren. Kijk vooral niet alleen naar de korte termijn, focus je niet zo op die aanstaande zaterdag. Je wil de kinderen wat bijbrengen en ervoor zorgen dat ze voetballen heel erg leuk blijven vinden. Plezier en ontwikkeling gaan hand in hand, het leren en worden van een betere voetballer komt dan met de jaren vanzelf. Daar geloven we echt in en daarom proberen we onze trainers zoveel mogelijk mee te nemen in die visie.”
Plezier en ontwikkeling gaan hand in hand, het leren en worden van een betere voetballer komt dan met de jaren vanzelf
Het idee van Alexandria ’66 over het ontwikkelen van jeugdspelers en het spelplezier dat daarin volgens hen vooropstaat, gaat goed samen met het idee van de Kleurenteams. “Het weghalen van de hiërarchie verhoogt het plezier. En dat niet alleen, want door de Kleurenteams ontwikkelen kinderen ook andere vaardigheden. Jeugdspelers die op dit moment beter zijn dan leeftijdsgenootjes, spelen nu namelijk samen in een team. Gaat de betere jeugdspeler zich dan ergeren aan de hoeveelheid balverlies van degene die momenteel nog wat minder goed is, of gaat hij hem juist helpen? Dat vraagt weer heel andere kwaliteiten van een kind en is net zo goed enorm leerzaam. Anderzijds draait het om maatwerk. Als een jeugdspeler op een bepaald speelniveau te weinig wordt uitgedaagd, gaan we wel kijken wat we voor diegene kunnen betekenen. We zouden de speler kunnen prikkelen door hem mee te laten doen met oudere teams. Anderen hebben wat meer zelfvertrouwen nodig en gedijen dus juist goed op een niveau waar ze veelvuldig aan de bal komen. Zo’n specifieke benadering brengt uitdagingen met zich mee. Voor de trainers zijn niveauverschillen en diverse karakters iets waar zij mee om moeten kunnen gaan. Als vereniging zijn we ook daarom veel met die trainers bezig, want hoe beter de trainers worden, hoe meer kinderen zich met plezier kunnen ontwikkelen tot betere voetballers.”
Competitie-indeling
Nu het seizoen is afgerond, gaat de blik bij Alexandria ’66 weer vooruit. Gelijke kansen blijft voor de vereniging het motto bij teamindeling en bij hun visie op hoe een kind zich als voetballer ontwikkelt. Wel ziet Kerasavopoulos nog een verbeterpunt in de Kleurenteams: “Als onze JO8-blauw op voetbal.nl kijkt, zien zij daar toch dat zij bijvoorbeeld eerste klasse spelen en dat JO8-rood in de derde klasse is ingedeeld. In de competitie-indeling komt die hiërarchie dan alsnog terug.”
De KNVB is zich hiervan bewust. Momenteel vormt de zichtbare klasseindeling dan ook een van de gespreksonderwerpen bij de voetbalbond, zodat in de nabije toekomst de juiste vervolgstappen kunnen worden gezet. “Aan de buitenkant, dus voor de teams zelf, zou die indeling niet zichtbaar moeten zijn”, besluit Kerasavopoulos. “Dat zou een mooie volgende stap zijn in dit proces.”