Bron: www.knvb.nl
Elke week worden door minimaal 42.000 trainers en coaches zo’n 21.000 jeugdwedstrijden gecoacht en nog veel meer trainingen gegeven. Tijdens deze wedstrijden en trainingen willen kinderen op een veilige en plezierige manier beter leren voetballen. Binnen een vereniging vullen verschillende trainers en coaches dit veelal in vanuit hun eigen idee van voetballen, ook wel de speelwijze genoemd. Spelen we om te winnen, om niet te verliezen, en doen we dat dan door de bal snel diep te spelen, of juist door zorgvuldig op te bouwen?
Een speelwijze die door de vereniging en haar jeugdtrainers gezamenlijk is bepaald, helpt bij het ontwikkelen van de individuele spelers en dus ook de teams. Het geeft trainers en coaches richting in datgene wat per leeftijdscategorie getraind en gecoacht kan worden. Daarnaast kan een speelwijze inhoud geven aan spelervolgsystemen, ontwikkelgesprekken en criteria voor spelersindelingen.
Een speelwijze als rode draad
Het ontwikkelen van een speelwijze binnen de vereniging is vaak een complexe uitdaging, omdat er heel veel jeugdtrainers en -coaches bij betrokken zijn met een eigen idee van voetballen. Dit kan, als het om het opleiden van jeugdspelers gaat, vragen oproepen: Sluit de speelwijze aan bij de ontwikkelfase van de betreffende leeftijdscategorie? Past de speelwijze bij het idee van de vereniging over voetballen? Krijgen de verschillende onderdelen van voetballen een plaats in die speelwijze? Draagt het optimaal bij aan het plezier en de ontwikkeling van de speler? Sluit het voetballen in de jeugd aan bij het voetballen in de senioren?
Het is niet alleen een complexe uitdaging, maar ook een langdurig proces waarin draagvlak en betrokkenheid van trainers noodzakelijk zijn om tot een rode draad te komen. Hierdoor kunnen spelers nog beter leren voetballen, kan het spelniveau van teams stijgen, gaan kinderen het voetballen nog leuker vinden en blijven ze mogelijk ook langer voetballen.
Programma Voetbalontwikkeling kan helpen
Verenigingen die een gedeelde speelwijze willen ontwikkelen, kunnen geholpen worden door middel van het Programma Voetbalontwikkeling. Via de stappen ‘oriënteren’, ‘analyseren’, ‘ontwikkelen’ en ‘evalueren’ worden verenigingen op maat ondersteund in hun ontwikkeling op specifieke thema’s.
Voor het thema Speelwijze kan het Programma Voetbalontwikkeling er op hoofdlijnen als volgt uit zien:
1. Oriënteren
Via een digitaal intakegesprek licht NMC Bright (partner van de KNVB in dit proces) het Programma Voetbalontwikkeling toe en wordt verteld wat de vereniging van de KNVB mag verwachten. De vereniging legt uit waarom ze op het thema Speelwijze ondersteuning zouden willen, wat de ondersteuning op zou moeten leveren en welke inzet de vereniging daarin wil én kan leveren.
2. Analyseren
In deze fase proberen we via een aantal middelen een beeld te krijgen van de beginsituatie op het thema Speelwijze. Met behulp van vragenlijsten onder spelers, ouders, trainers, coördinatoren en bestuursleden inventariseren we wat men van de speelwijze weet. We willen er bijvoorbeeld achter komen hoe duidelijk de speelwijze is, in welke mate deze zichtbaar is en in hoeverre de speelwijze gebruikt wordt. Daarnaast vragen we relevante documenten op die betrekking hebben op het thema Speelwijze.
De uitkomst van de vragenlijsten en het beeld vanuit de documenten, bespreken we vervolgens met een brede delegatie van de vereniging. Op basis daarvan formuleren we de beginsituatie en het ontwikkeldoel voor het thema Speelwijze. Dit leidt tot het ontwikkelplan.
3. Ontwikkelen
Aan de slag met het thema Speelwijze! Via een aantal ontwikkelactiviteiten, die deels door de vereniging en/of deels in samenspraak met de KNVB worden uitgevoerd, proberen we het ontwikkeldoel te realiseren. Voorbeelden van ontwikkelactiviteiten zijn:
- Een werksessie waarin de vereniging haar cultuur, de kenmerkende speelstijl en de speelwijze gaat bepalen, om tot een eerste concept-speelwijze te komen.
- Een verbetersessie waarin de conceptversie van de speelwijze gepresenteerd en vervolgens doorontwikkeld wordt, zodat deze aansluit bij de verschillende leeftijdscategorieën.
- Een verdiepingssessie waarin de speelwijze gepresenteerd wordt en de koppeling gemaakt wordt naar andere facetten van jeugdvoetbalbeleid, zoals teamindelingen, de visie op leren voetballen, ontwikkelgesprekken, video-analyse, spelersvolgsysteem en het ontwikkelen van jeugdkader.
4. Evalueren
Het Programma Voetbalontwikkeling sluit af met het gezamenlijk (de vereniging, de KNVB en NMC Bright) evalueren van het proces en het resultaat. Daarbij kijken we uiteraard ook nog naar de toekomst, op basis van vragen als: ‘wat ziet de vereniging als vervolg?’, ‘welke suggesties heeft de KNVB ten aanzien van een vervolg?’ en ‘wat kan de KNVB daarin nog betekenen?’
Herken jij je vereniging in de wens om een gedeeld idee van voetballen te ontwikkelen? Kan het uitwerken van een speelwijze (of een ander thema) jullie jeugdopleiding ook verder helpen en willen jullie daarmee aan de slag? Dan is het Programma Voetbalontwikkeling iets voor jou! Meld je vrijblijvend aan door het aanvraagformulier in te vullen.