Bron: www.knvb.nl
De KNVB meldde in het jaarverslag over het seizoen 2019/’20 dat het aantal leden bij de pupillen licht was gedaald. En dat kon niet alleen aan het coronavirus worden toeschreven. Een zorgelijke ontwikkeling niet alleen voor het voetbal, maar ook voor de maatschappij. Bewegen is gezond. vv Lyra, WVV’34, De Jonge Spartaan (DJS) en OWIOS weten tegen de landelijke trend in de jeugd wel vast te houden. Hoe pakken zij dat aan? En kunnen ze daar andere verenigingen mee inspireren?
“Aandacht”, vat Cor van Hoeven, hoofd jeugdopleiding bij vv Lyra, het kernachtig samen. “Dan snijdt het mes aan twee kanten: door aandacht te schenken aan de mensen rondom de teams, trainers, coaches, begeleiders, kunnen zij goed werken. En als zij goed kunnen werken, hebben ze veel aandacht voor de kinderen, waardoor zij plezier hebben en houden in het voetbal.” Eenzelfde geluid klinkt bij Bert Grootenboer (bestuurslid technische zaken selectiejeugd DJS), Maurice Workel (voorzitter WVV ’34) en Elias Mendel (oprichter Jeugdraad OWIOS). Alle genoemde clubs hameren op een sterke organisatie van de jeugdafdeling, maar leggen daarbij weer andere accenten.
vv Lyra – overleg per leeftijdscategorie
vv Lyra is een dorpsclub uit De Lier in het Westland, met maar liefst 1200 leden. De betrokkenheid bij de vereniging is groot. “Sinds een paar jaar overleggen we per leeftijdscategorie met interne scouts, een wedstrijdsecretaris en een coördinator”, zegt Van Hoeven. “Horizontaal werken noemen we dat, een wereld van verschil. We hebben sneller in de gaten wat er speelt. Als een elftal een tekort aan spelers heeft, kunnen we snel schakelen voor vervangers. Of als een speler naar een hoger team kan, dan zien we dat meteen. Ook ouders weten direct bij wie ze moeten zijn. Dat geeft rust en duidelijkheid.”
Via het Jeugd Voetbal Trainer Coach (JVTC) – traject heeft Lyra bijna 50 trainers opgeleid. Maar daar houdt het niet op. “Drie keer per jaar organiseren we een avond voor de jeugdtrainers. Dan komt bijvoorbeeld de hoofdtrainer praten. We stimuleren ook dat ze een keer per maand dingen buiten het voetbal ondernemen. Dat ze gaan zwemmen. Of Ajax – Feyenoord kijken.” In die sfeer komt ook de creativiteit bij de trainers los. Als ze zelf oefenvormen hebben bedacht, kunnen ze die bijvoorbeeld insturen. Van Hoeven: “Dan kijk ik er kritisch naar. De beste vormen nemen we op in een onze digitale bibliotheek. Daar kan iedereen uit putten.”
De Jonge Spartaan – bestuurslid vrijwilligersbeleid
Alle mooie plannen en ideeën om de jeugd betrokken te houden vallen of staan met een goed bestuur en voldoende vrijwilligers. “Bij De Jonge Spartaan (DJS) is een bestuurslid structureel bezig met vrijwilligersbeleid”, zegt Bert Grootenboer. Zoals de naam al doet vermoeden is DJS een jonge vereniging. In 2001 opgericht in Middelharnis en bijna twee decennia later met 750 leden uitgegroeid tot de grootste vereniging van het eiland Goeree-Overflakkee. Om de jeugdafdeling te structureren doorliep DJS het Kwaliteits- en Performance-programma van de KNVB. Grootenboer: Met dat certificaat kunnen we ook reclame maken. Dat trekt jongeren uit de omliggende dorpen aan. Zelf is hij verantwoordelijk voor de technische zaken bij de selectiejeugd. “We willen opleiden voor ons eerste elftal. Dat lukt goed. Negentig procent van de spelers komt uit eigen jeugd.”
Voor de selectieteams heeft DJS gediplomeerde trainers aangetrokken. “Maar ook aan de niet-betaalde trainers besteden we veel aandacht. Naast mij is daar speciaal een ander bestuurslid voor aangesteld. We organiseren avonden om hen de visie van DJS bij te brengen. Als zij het goed naar hun zin hebben, zijn de trainingen leuk en goed, en hebben de kinderen het naar hun zin.” Net als bij vv Lyra is de ‘span of control’ bij DJS klein. Per 3-4 teams hebben we een groepscoördinator. Als er dan iets speelt, kun je snel in actie komen.” En mocht een kind de club toch verlaten dan volgt er altijd een exit-gesprek. “Daar kunnen we weer van leren. En als je goed uit elkaar gaat, kan die persoon altijd terugkomen.”
WVV ’34 – oudste jeugd opleiden tot trainer
Maurice Workel werd in 2014 voorzitter van de club waar hij al een leven lang lid is: WVV ’34, een dorpsclub uit Hengevelde met 500 leden, waarvan 200 jeugdleden. Ik kwam in een gespreid bedje, zegt Workel. We hadden het goed voor elkaar. Toch wilde hij niet op de lauweren van zijn voorganger rusten. Bij een KNVB-bijeenkomst in Zwolle ging het over de rol van sport in de samenleving en de veranderende wensen van leden. Ik heb toen Robert Steenbeek gevraagd voor een zogenaamde spiegelsessie op de club. Wat is ons DNA? Wat gaat er goed. Wat moet veranderen. Wat moet altijd blijven? Er ging veel goed, zonder meer, maar een aantal zaken kon beter, waaronder het opleiden van de jeugd.
We hebben het jeugdbestuur versterkt. Daarvoor was veel animo, dat is het voordeel van een dorpsclub. Daarnaast hebben we jeugdcoördinator aangesteld. Hij bewaakt ons beleid dat gericht is op voetbalplezier. Je kunt nog zulke mooie materialen en goede trainers hebben, als de organisatie niet op orde is, ben je nergens. De vaders en moeders die training geven worden nu ondersteund in plaats van dat ze het zelf moeten uitvinden. We investeren ook in de oudere jeugd. Zij kunnen een opleiding volgen, om de pupillen te gaan trainen. Die jongeren staan dichter bij de belevingswereld van de kinderen. Dat versterkt de binding met de club.
OWIOS – instellen Jeugdraad
Elias Mendel (21) speelt al vanaf dat hij lid mocht worden bij OWIOS in Oldebroek. Tegenwoordig zit hij in een vriendenteam bij de senioren, maar als voorzitter van de Jeugdraad is hij nog altijd betrokken bij de jeugdafdeling van de vereniging. Ook OWIOS doorliep het Kwaliteits- en Performance-programma van de KNVB. De visie in het Jeugdbeleidsplan is helder: ‘OWIOS wil een leuke sportieve opleidingsvereniging zijn met als doel dat ieder lid met veel plezier op zijn/haar niveau het spel voetbal kan spelen.’ Onder leiding van Hoofd Opleiding Dick Kroon is het certificaat ‘Lokale Jeugdopleiding’ van de KNVB onlangs verlengd.
De club leunt niet tevreden achterover merkte Mendel in 2019. Het bestuur wilde de stem van de jeugd meer horen binnen de club en vroeg Mendel als student Sportmanagement om een Jeugdraad op te richten. “Het bestuur was heel enthousiast en gaf ook een aantal onderwerpen mee, bijvoorbeeld de kantine. Ik heb geprobeerd van elke leeftijdscategorie iemand te vinden. Dat is bijna gelukt. Toen we begonnen zat ik nog in de Onder 19. We zijn een paar keer bij elkaar gekomen. Dat is hartstikke leuk. De blik van kinderen is zo anders. Ze willen pizza in de kantine. En een playstation. We zijn begonnen met een loungehoek waar ze kunnen chillen. Er is ook een tafelvoetbalspel gekomen. En we waren al heel ver met de ‘OWIOS-nacht’, een gezellige avond waarna ze blijven slapen in de kantine. Door corona is dat helaas uitgesteld. Ik ben nu senior maar blijf betrokken tot ik een opvolger heb. Ik denk dat je de jeugd nog meer aan de club bindt door ze een stem te geven.”