Bron: www.pzc.nl
Dossier “Ik werk op Schouwen-Duiveland”
IK WERK OP SCHOUWEN-DUIVELANDNIEUWERKERK – Op z’n 25e kwam Leon van der Wel (48) als vrijgezel richting Schouwen-Duiveland. Hij zegde Wateringen in het Westland vaarwel om zich aan de Stoofweg in de polder bij Nieuwerkerk te vestigen. Wie denkt dat de veehouder daar een teruggetrokken bestaan leeft, heeft het mis.
Direct stortte hij zich in het verenigingsleven. Hij is nog steeds vrijwilliger bij SKNWK en actief als ledenraadslid voor de coöperaties FrieslandCampina en de Rabobank. Hardlopen en skiën zijn zijn hobby’s. Leon woont samen met zonen Jur en Mats en vrouw Marian aan de Stoofweg.
En dan vragen ook zijn 160 melkkoeien en 70 kalveren (jongvee) dagelijks aandacht. Van der Wel heeft het dus druk zat op zijn opvallende boerderij. Zijn stallen zijn van buitenaf doorzichtig. ,,Ik houd van transparantie. Mijn oudere koeien kunnen ook zelf naar buiten lopen als ze zin hebben. Koeien in de wei daar houden de mensen van. Al zal een koe bij een temperatuur vanaf 24 graden gaan zweten. Dan krijgen ze hittestress en blijven ze liever binnen.” Dat binnen is voor de koeien een luxe. Ze hebben een zachte bodem om op te liggen en veel ruimte. Net als oudere mensen hebben oudere koeien een andere verzorging nodig.”
Agragische levendigheid op Schouwen-Duiveland
Van der Wel vindt polarisatie van de landbouw maar niets. ,,Ik ben voor een korte (regio)kringloop. We gebruiken hier weinig antibiotica. De Nederlandse landbouw heeft de beste foodprint van de wereld. Tachtig procent van het veevoer teel ik zelf. Zeventig procent van de Nederlandse zuivel wordt in Noord-West Europa geconsumeerd. In Amerika wordt bij een straal van vijfhonderd kilometer rondom een boerenbedrijf al over een lokaal product gesproken, dan zit je vanaf hier gemeten al bij Parijs. CO2-uitstoot moet je mondiaal aanpakken. Wij denken op postzegeltje Nederland alles te kunnen regelen op papier. Ik maak mij hard voor agrarische levendigheid op dit eiland. Alleen van het toerisme kan het eiland niet leven, dat zie je nu in coronatijd. Je hebt ernaast andere bedrijvigheid nodig. Zoetwatervoorziening is voor de boeren van levensbelang. Goed dat dat eindelijk door de politiek wordt opgepakt.”
De afwisseling in zijn werk vindt Leon het mooiste. Praten met vertegenwoordigers, inkopen, oogsten, insemineren en het vee verzorgen. Samen met medewerker Graab, die zo’n vijftien uur in de week en in vakanties bijspringt. In de ochtend monitort en voert Leon zijn gemolken koeien. Die lopen zelf elke dag één van de drie melkrobots, draaiend op aangeleerd gedrag, in. Hoe minder melk ze geven, hoe minder voedingsbrokjes ze krijgen. Leon moet er per dag zo’n 9 à 10 bijjagen. ,,Zo fysiek als vroeger is het boerenvak niet meer. Geestelijk vergt het tegenwoordig wel meer.”
Ik weet niet of Jur of Mats mij gaat opvolgen
Leon is veel met toekomst bezig. ,,De gemiddelde leeftijd van de boer is wereldwijd 57 jaar. Eén op de drie heeft geen opvolger. Vroeger kende iedereen wel iemand met een oom of tante die een boerderij had. Tegenwoordig zijn er gelukkig veel open dagen op boerderijen om mensen te laten zien waar melk en voedsel vandaan komt. Ik weet ook niet of Jur of Mats mij gaan opvolgen.” De koeien die hij heeft kunnen in de polder van Nieuwerkerk goed oud worden. ,,Dat is ook mijn doel. Koeien zo oud en gezond mogelijk laten worden. Sommige worden hier 12 à 13 jaar oud.”
Jarenlange ervaring doen Leon laten zien welke koe op het punt staat te bevallen en wie daar moeite mee heeft. ,,Dat zie ik aan houding en gedrag. De kalfjes liggen buiten. Aaibaar. Passanten die vragen of ze een kijkje in de stallen mogen nemen, mogen dat. ,,Soms loop ik mee, soms ga ik door met het werk en doen de mensen zelf een rondje. De rust en ruimte in Zeeland ervaar ik als erg positief, daar wordt wel eens te bescheiden om gedaan. Wat dat betreft mis ik de mentaliteit en het directe van het Westland hier soms wel.”
Leon van der Wel © Marieke Mandemaker